
პროსტატის კიბოს ოპერაცია – პროსტატის ამოკვეთა
პროსტატის კიბო მამაკაცებში
პროსტატის კიბო მამაკაცებში კიბოს ყველაზე გავრცელებული ფორმაა. თანამედროვე ქირურგიას და ქირურგიულ ჩარევას შეუძლია პროსტატის კიბოს განკურნება, თუ დაავადება არ გავრცელდა პროსტატის ფარგლებს გარეთ. ყველაზე გავრცელებული პროსტატის ოპერაციაა რადიკალური პროსტატექტომია. ეს შეიძლება იყოს ტრადიციული ღია ოპერაცია ან მინიმალური ინვაზიური მიდგომა, მათ შორის რობოტული ლაპაროსკოპიული ქირურგია. მეთოდის მიუხედავად, ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორია მაღალი რეპუტაციის მქონე სამედიცინო დაწესებულების და გამოცდილი ქირურგის არჩევა, ყოველივე ეს კი საუკეთესო წინაპირობაა მკურნალობის საუკეთესო შედეგების მისაღებად და გართულებების რისკის შესამცირებლად.

რადიკალური პროსტატექტომია – (პროსტატის ოპერაცია)
პროსტატის კიბოს ოპერაციას რადიკალური პროსტატექტომია ეწოდება. მისი არსი მდგომარეობს იმაში, რომ სიმსივნესთან ერთად მთლიანად ხდება პროსტატის ჯირკვალის ამოღება. ასევე სათესლე ბუშტუკები, კაფსულა და ურეთრა. ეს კეთდება რეციდივის რისკის თავიდან ასაცილებლად. რადიკალურ პროსტატექტომიას აქვს ქვესახეობები:
- რობოტული ოპერაცია, რომელიც ხდება რობოტის გამოყენებით. ხელს უწყობს გართულებების შემცირებას;
- “ნერვების დამზოგავი პროსტატექტომია”. ოპერაცია ისე კეთდება, რომ ნერვები არ დაზიანდეს – ამ გზით გამოჯანმრთელება უფრო სწრაფია, გართულებები კი ნაკლებია. “ნერვების დამზოგავი” ვარიანტი შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სიმსივნე არ სცილდება პროსტატას და არ არის წარმოდგენილი პროსტატის გვერდითი ნაწილებში.
თუ კიბომ მეტასტაზირება მოახდინა უახლოეს ლიმფურ კვანძებში საჭირო ხდება ოპერაცია (მენჯის ლიმფადენექტომია). ის შეიძლება იყოს სტანდარტული, შეზღუდული და გახანგრძლივებული – ინტერვენციის მოცულობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად მძიმედ არის დაზარალებული ლიმფური კვანძები.

როგორ მიმდინარეობს ოპერაციული ჩარევა
ოპერაციული ჩარევის რამდენიმე ვარიანტი არსებობს:
- რეტროპუბური, ჭრილობით მუცლის ქვედა ნაწილში. კლასიკური ვარიანტი, რომელშიც შეგიძლიათ ერთდროულად ამოიღოთ პროსტატისა და ლიმფური კვანძები;
- პერინეუმის მეშვეობით. იგი უფრო ნაზად ითვლება პაციენტისთვის, მაგრამ საჭიროებს მეორე ქირურგიულ ჩარევას, თუ საჭიროა ლიმფური კვანძების ამოღება;
- ლაპაროსკოპიული, ანუ მცირე ჭრილობებით. ეს არის ყველაზე ნაკლებად ტრავმული მეთოდი.
პროსტატის რადიაციული თერაპია გამოიყენება როგორც დამოუკიდებელი მეთოდი, მაგრამ შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც ინტეგრირებული მიდგომის ან კომბინირებული მკურნალობის ნაწილი. რადიკალური მეთოდით რეკომენდებულია სხივური თერაპიის კომბინაცია ჰორმონულ თერაპიასთან, მაგრამ ეს ვარიანტი შესაძლებელია მხოლოდ ლოკალიზებული PCa2-ით.
პროსტატის ოპერაცია – ქირურგიული ჩარევის ჩვენებები და უკუჩვენებები
ჩვენებებს განსაზღვრავს ექიმი. როგორც წესი, რადიკალური პროსტატექტომია ტარდება პროსტატის ლოკალიზებული კიბოს დროს, როდესაც სიმსივნე არ სცილდება კაფსულას, არ არის შორეული მეტასტაზები. ოპერაცია უკუნაჩვენებია მოწინავე პროცესში, შორეული მეტასტაზების გამოვლენისას. ამ ეტაპისთვის ექიმი შეარჩევს მკურნალობის სხვა მეთოდებს.

რეაბილიტაცია პროსტატის ოპერაციის შემდეგ
ჩვეულებრივ, რადიკალური პროსტატექტომიის შემდეგ, ურეთრალური კათეტერი უნდა იქნას გამოყენებული შარდის ბუშტის დრენირებისთვის ოპერაციიდან ერთიდან ორ კვირამდე დროში. განურჩევლად იმისა, თუ რა ტიპის პროსტატექტომია ჩაუტარდა პაციენს, ის უნდა ეცადოს რაც შეიძლება მალე გააქტიურდეს – ადგეს და იაროს. სიარული ხელს უწყობს გამოჯანმრთელების დაჩქარებას და ამცირებს გართულებების, განსაკუთრებით თრომბოზის რისკს. პროსტატის კიბოსგან გამოჯანმრთელება ჩვეულებრივ მოიცავს შეკავების (შარდის კონტროლი) და პოტენციის (ერექციული ფუნქცია) აღდგენის პროცესს.
პროსტატის ოპერაციის შემდგომი შედეგები და შესაძლო გართულებები
ნებისმიერი ოპერაციის მსგავსად, რადიკალურ პროსტატექტომიას გარკვეული რისკი აქვს. ეს არის შედეგები, რომელთა თავიდან აცილება ძნელია ან შეუძლებელია ოპერაციის ან დაავადების მახასიათებლებისა და გართულებების გამო. გართულებები შეიძლება დაკავშირებული იყოს თავად პროსტატის ოპერაციასთან. ქვემოთ ჩამოთვლილია რადიკალური პროსტატექტომიის შესაძლო შედეგები და გართულებები:
– სპეციფიკური გენერალი;
– შარდის შეუკავებლობა ანესთეზიასთან დაკავშირებული რეაქციები;
– ერექციული დისფუნქცია;
– ეაკულაციის დარღვევები თრომბოზი და ემბოლია;
– ლიმფედემის ინფექცია ქირურგიულ ადგილზე;
– ახლომდებარე ორგანოების დაზიანება.
რადიკალური პროსტატექტომიის შემდეგ ყველაზე მეტად ვლინდება შარდის შეუკავებლობა (შარდვის კონტროლის უუნარობა) და ერექციული დისფუნქცია (ერექციის მიღების ან შენარჩუნების პრობლემა). ეს გვერდითი მოვლენები ასევე შეიძლება მოხდეს პროსტატის კიბოს მკურნალობის სხვა ფორმებთან ერთად.
შარდის შეუკავებლობას თან ახლავს შარდის კონტროლის უუნარობა, შარდის გაჟონვა. ამან შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს არა მხოლოდ ფიზიკურ მდგომარეობაზე, არამედ ემოციურ ფონზე, სოციალურ ცხოვრებაზე. რეაბილიტაცია ჩვეულებრივ ნელია. ოპერაციის შემდეგ, შარდის ბუშტის ნორმალური კონტროლი ჩვეულებრივ ბრუნდება რამდენიმე კვირაში ან თვეში. ძნელია წინასწარ განსაზღვრო, როგორ იმოქმედებს ოპერაცია პაციენტზე. ხანდაზმულ მამაკაცებს უფრო ხშირად აქვთ შარდის შეუკავებლობის პრობლემები, ვიდრე ახალგაზრდა მამაკაცებს.
ერექციული დისფუნქცია ან იმპოტენცია არის სქესობრივი აქტისთვის საკმარისი ერექციის უუნარობა. ერექციას აკონტროლებს ნერვი, რომლებიც გადის პროსტატის ორივე მხარეს. ქირურგი ყოველთვის ფრთხილობს, რომ არ დაზიანდეს ეს ნერვები ოპერაციის დროს, მაგრამ ზოგჯერ კიბოს აღმოცენდება მათთან ძალიან ახლოს ხდება. ამ შემთხვევაში სიმსივნე უნდა ამოიკვეთოს ერექციაზე პასუხისმგებელი ნერვების შენარჩუნების გარეშე. თუ ორივე ნერვი მოიხსნება, სპონტანური ერექცია არ იქნება მიღწეული, მაგრამ მისი მიღება შესაძლებელია ქვემოთ აღწერილი ზოგიერთი დამხმარე საშუალებების გამოყენებით. თუ ნერვები ამოღებულია მხოლოდ ერთ მხარეს, მაშინ ერექცია შეიძლება იყოს. თუ ნერვის ერთი შეკვრაც არ მოიხსნება, მაშინ ოპერაციიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ, ერექციული ფუნქცია აღდგება. რაც უფრო ახალგაზრდაა მამაკაცი, მით მეტია სრულფასოვანი ფუნქციის დაბრუნების შანსი.
ეაკულაციის დარღვევები. პროსტატის ოპერაციის შემდეგ ორგაზმის შეგრძნება ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია, მაგრამ ეაკულაცია არ ხდება – ორგაზმი „მშრალია“. ეს იმიტომ ხდება, რომ პროსტატექტომიის დროს ამოღებულ იქნა ჯირკვლები, რომლებიც აწარმოებდნენ სპერმის სითხის უმეტეს ნაწილს (თესლის ბუშტუკები და პროსტატის ჯირკვალი) და ამოიღეს სპერმის მიერ გამოყენებული გზები. ზოგიერთ მამაკაცში ორგაზმი ხდება ნაკლებად ინტენსიური ან საერთოდ ქრება.
პროსტატის ოპერაციის დროს იჭრება სისხლძარღვები. სათესლე ჯირკვლები კვლავ აწარმოებენ სპერმას, მაგრამ ის ვერ ტოვებს სხეულს, როგორც ეაკულატის ნაწილი. ეს ნიშნავს, რომ მამაკაცს ბუნებრივად აღარ შეუძლია შვილის გაჩენა. როგორც წესი, ეს არ არის პრობლემა. ყოველივე ამის შემდეგ, პროსტატის კიბო უფრო ხშირია ხანდაზმულ მამაკაცებში.
ლიმფედემა, იშვიათი, მაგრამ შესაძლო გართულებაა, რომელიც დაკავშირებულია პროსტატის ირგვლივ დიდი რაოდენობით ლიმფური კვანძების მოცილებასთან. როდესაც კვანძები ამოღებულია, დროთა განმავლობაში, ლიმფური სითხე შეიძლება დაგროვდეს ფეხებსა და სასქესო ორგანოებში, რაც იწვევს შეშუპებას და ტკივილს.
რადიკალური პროსტატექტომიის შემდეგ იზრდება საზარდულის თიაქრის განვითარების ალბათობა.
შარდსადენის შევიწროება ან შარდის ბუშტის კისრის სკლეროზი, ქსოვილები ნაწიბუროვანი და მოდიფიცირებულია. ყველას არ აქვს ეს გართულებები. რექტალური დაზიანებები კიდევ უფრო იშვიათია.
პროგნოზი პროსტატის ოპერაციის შემდეგ
თუ სიმსივნე არ გავრცელდა პროსტატის ფარგლებს გარეთ და ჩატარდა ოპერაცია, მაშინ ადრეულ სტადიებზე ხუთწლიანი რეციდივის გარეშე გადარჩენა 90%-მდეა, საერთო კი 97%-მდე. ოპერაცია იგეგმება, თუ პაციენტის სიცოცხლის ხანგრძლივობა 10 წელი ან მეტია. პაციენტისთვის, რომელსაც აქვს პროსტატექტომია, რეკომენდებულია PSA-ს დონის გაზომვა ოპერაციიდან პირველი წლის განმავლობაში ყოველ 3 თვეში ერთხელ, მომდევნო 2-3 წელიწადში ყოველ ექვს თვეში.
თანამედროვე ტექნოლოგიების და სამედიცინო აპარატურის პირობებში ქირურგილი ჩარევის შემდეგ საუკეთესო შედეგის მიღწევაა შესაძლებელი. ამავდროულად, მკვეთრად შემცირებულია პოსტოპერაციული პერიოდი და შემდეგ რეაბილიტაციისთვის საჭირო დრო.
